ﺗﺎرﯾﺦ رواﺑﻂ ﺧﺎرﺟﯽ اﯾﺮان

جزئیات و دریافت

ﺗﺎرﯾﺦ رواﺑﻂ ﺧﺎرﺟﯽ اﯾﺮان

ﺑﺨﺶ  اول 

در ، 1453 ﺳﺎ ل  ﺳﻠﻄﺎن ﻣﺤﻤﺪ دوم  ﭘﺎدﺷﺎه  ﻋﺜﻤﺎﻧﯽ ﺑﺎ  ﻓﺘﺢ ﻗﺴﻄﻨﻄﻨﯿﻪ ﺑﻪ ﻋﻤﺮ  ﻫﺰار ﺳﺎﻟﻪي اﻣﭙﺮاﻃﻮري روم ﺷـﺮﻗﯽ ﭘﺎﯾـﺎن داد و  ﻟﻘﺐ ﻓﺎﺗﺢ را در  اﺧﺘﯿﺎر ﮔﺮﻓﺖ.ﺑﺎ اﯾﻦ اﺗﻔﺎق دوران  ﻗﺮون وﺳﻄﯽ ﺑـﻪ ﭘﺎﯾـﺎن رﺳـﯿﺪ و  ﻋﺼـﺮﺟﺪﯾـﺪ آﻏـﺎز ﺷـﺪ. وي  اﺑﺘـﺪا ﺟﻨﮕﻬﺎﯾﯽ در درﯾﺎي اژه ﻃﺮاﺑﻮزان ، آﻧﺎﺗﻮﯽ ﻗ ﺷﺮﯽ و آﺳﯿﺎي ﺻﻐﯿﺮ داﺷﺖ و ﻪ ﻫﻤ را ﺑﻪ ﺗﺼﺮف  ﺧﻮ د درآور د. ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ در  اروﭘـﺎ ﻫﻢ ﻓﺘﻮﺣﺎ ﺗﯽ را ﺗﺎ  ﻣﻨﻄﻘﻪ ي  آﻟﺒﺎﻧﯽ و ﺳﻮاﺣ ﻞ آﺗﻼﻧﺘﯿﮏ راداﺷ ﺖ .وي اﯾﻦ ﭘﯿ ز ﺮوي ﻫﺎ را ﭘ ﯿـ ز ﺮوي  اﺳـﻼم  ﺑـﺮ  ﻣﺴـﯿﺤﯿﺖ  ﻣـﯽ داﻧﺴﺖ و د درﺻﺪ ﺗﺴﺨﯿﺮ ﮐﻠﯿﻪ ﺎ ﮐﺸﻮرﻫي اﺳ ﻼﻣﯽ ﺧﺎورﻣﯿﺎﻧﻪ از ﻪ ﺟﻤﻠ اﯾﺮان د ﺑﻮ و ﺲ ﻫﺮﮐ در ﺑﻞ ﻣﻘﺎ ﺘ ﻣﻘﺎوﻣﯽ از  ﺧـﻮد  ﻧﺸـﺎن ﻣﯽ د دا ﺑﯽ دﯾﻦ ده ﺑﻮ و رﯾ ﻦ ﺨﺘ ﺶ ﺧﻮﻧ را ز ﻣﺠﺎ ﻣﯽ داﻧﺴﺖ .

  ﺑﺎ اﺳﺘﯿﻼي  ﺗﺮﮐﺎنﺑﺮ ﻗﺴﻄﻨﻄﯿﻪ ه را  ارﺗﺒﺎط و  ﺗﺠﺎرت وﭘﺎ ار ﺑﺎ ﻣﺸﺮ ق زﻣﯿﻦ ﻗﻄﻊ  ﮔﺮدﯾﺪ.اﻣﺎ ﺎ اروﭘﯾﯿﺎن ﮐﻪ ﺑﻪ  ﮐﺎﻻﻫﺎي  آﺳـﯿﺎﯾﯽ ﻧﯿﺎز  داﺷﺘﻨﺪ  درﺻﺪد ﺑﻮدﻧﺪ ﺗﺎ ه را دﯾﮕﺮي را ا ﺑﺮي رﺳﯿﺪن ﺑﻪ    ﻫﻨـﺪ و ،اﯾﺮان ﭼـﯿﻦ ﭘ ﯿـﺪا  ﮐﻨﻨـﺪ.ن درآ  زﻣـﺎن  اﺳـﭙﺎﻧﯿﺎ و  ﭘﺮﺗﻐـﺎل ﺑﺰرﮔﺘﺮﯾﻦ دول اﺳﺘﻌﻤﺎري ب ﻣﺤﺴﻮ ﻣﯽ ﺪ ﺷﺪﻧ ﮐﻪ ﭘﯿ ﺘﻪ ﻮﺳ در ﭘﯽ ف ﺗﺼﺮ و ﻒ ﮐﺸ ﻣ ﺳﺮز ﯿﻦ ﻫﺎي دﯾﮕﺮ ﺪ ﺑﻮدﻧ.ﺑﺮاي  ﺟﻠـﻮﮔﯿﺮي اﺣﺘﻤﺎﻟﯽ از ﮔ در ﯿﺮي ﺑﯿﻦ اﯾﻦ دو پ دوﻟﺖ،ﭘﺎ ﺪر ، اﻟﮑﺴﺎﻧ ﺷﺸﻢ ه ﮐﺮ زﻣﯿﻦ را ﺴ ﺗﻘﯿﻢ ﮐﺮ د ﮐﻪ  ﺑﺨﺶ ﺷﺮ ﻗﯽ ﺑﻪ ﭘﺮﺗﻐﺎ ل رﺳﯿﺪ. ﭘﺲ ، از اﯾﻦ ﻓﺮﻣﺎن ﻧﯿﺮوي درﯾﺎﯾﯽ ل ﭘﺮﺗﻐﺎ ﺑﺮاي ﻪ ﺗﻮﺳﻌ ي ت ﻣﺘﺼﺮﻓﺎ د ﺧﻮ ه ﻫﻤﺮا ﺑﺎ در ﯾـﺎ  ﺳـﺎﻻر  واﺳـﮑﻮدوﮔﺎﻣﺎ،  ﺑـﻪ  ﺳـﻮاﺣﻞ  ﻫﻨـﺪ رﺳﯿﺪ.ﭘﺲ ،  از اﺳﺘﻘﺮار ﻧﺎوﮔﺎ ﻧﯽ رواﻧ ﻪ ي ﺧﻠﯿﺞ ﻓﺎرس ﺷﺪ و اﺑﺘﺪا ﻣﺴﻘ ﻂ  و ﺎ ﺷﻬﺮﻫي ﺳﺎﺣﻠﯽ  ﻋﻤﺎن را  ﺗﺼـﺮف  ﮐـﺮده و  ﺳـﭙﺲ ﺟﺰﯾﺮه ي ﻫﺮﻣ ﺰ و ﺑﻨﺪرﮔﻤﺒﺮون  را در  اﺧﺘﯿﺎر  ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ.  

از ﻃﺮف ﺷﻤﺎل  پﻫﻢﻃﻮ اﯾﻒ از ﺑﮏ و ﺗﺮﮐﻤﻦ ﺧﺮاﺳﺎن  را  ﻣﻮرد  ﺗﻬﺎﺟﻢ  ﻗﺮار ﻣﯽ دادﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﺎ ﻫﯿﭻ ﻣﻘﺎوﻣﺘﯽ از ﻃﺮف  دوﻟـﺖ ا ﯾـﺮا ن  ﻣﻮاﺟﻪ ﻧﻤﯽ ﺷﺪﻧﺪ.ﺑﻪ اﯾﻦﺗﺮ ﺗﯿﺐ در ز آﻏﺎ ﻗﺮن د ﺷﺎﻧﺰ ﻫﻢ ل اﺳﺘﻘﻼ اﯾﺮا ن  از ﺳﻪ  ﺟﻬﺖ در  ﻣﻌﺮض ﻧﺎﺑﻮد ي ﺑﻮد. ﻏﻠﺖ اﯾﻦ  اﻣـﺮ  ﻫـﻢ ﻫﺮج و ج ﻣﺮ ﺷﺪﯾﺪ ﻠ داﺧﯽ و  دﺷﻤﻨﯽ ﺣﮑﺎم  و ﺧﻮاﻧﯿﻦ در  داﺧﻞ ﺑﻮد. 

 ﺷﺎه  اﺳﻤﺎﻋﯿﻞ و ﺑﻨﯿﺎد ﺳﯿﺎﺳﺖ ﺧﺎرﺟﯽ ﺻﻔﻮﯾﻪ  

 در اﯾﻦ اﯾﺎم ﺷﺎ ه اﺳﻤﺎ ﻋﯿﻞ  ﺻﻔﻮي ﻗﺪ  ﺑﺮاﻓﺮاﺷﺖ و ﭘﺲ از  ﺟﻨﮓﻫﺎي ﻣﺘﻌﺪد ﺗﻮاﻧﺴت وﺣﺪﺖ اﯾﺮان را ﭘﺲ از ﻫﺸﺖ ﻗﺮن  وﻧﯿﻢ اﺣﯿﺎ ﮐﻨﺪ.وي از ﻧﻮادﮔﺎن ﺷﯿﺦ ﺻﻔﯽ اﻟﺪﯾﻦ  اردﺑﯿﻠﯽ و ن اوزو ﺣﺴ ﻦ ق آ ﻗﻮﯾ ﻮ ﻮﻧﻠ د ﺑﻮ.ش ﭘﺪر  ﺷـﯿﺦ ﺣ ﯿـﺪر  ﺑـﻪ  دﺳـﺘﻮر  ﺳـﻠﻄﺎن ﯾ ب ﻌﻘﻮ ق آ ﻗﻮﯾ ﻮ ﻮﻧﻠ ﻪ ﮐﺸﺘ ﺷﺪ و او ه ﻫﻤﺮا ﺑﺎ ه ﺧﺎﻧﻮاد اش ﺑﻪ  ﻓﺎرس ﺗﺒﻌﯿﺪ ﺷﺪ. 

 در ﻧﺘﯿﺠﻪ ي  ﻫﺮج و ﻣﺮﺟﯽ ﮐﻪ  ﭘﺲاز  ﻣﺮگ ﺳﻠﻄﺎن ﯾﻌﻘﻮب ، اﯾﺠﺎدﺷﺪ ﻗﻠﻤﺮ و آﻧﻬﺎ ﺑﯿﻦ  اﻟﻮﻧـﺪ ﺑیگ و  ﺳـﻠﻄﺎن ﻣـﺮاد ﺗﻘﺴـﯿﻢ ﺷﺪ.

در اﯾﻦ زﻣﺎن  اﺳﻤﺎ ﻋﯿﻞ و  ﺑﺮادرش ﻣﺨﻔﯿا ﻧﻪ ﺑﻪ ﮔﯿﻼن  رﻓ ﺘﻨﺪو ﺑﺎ  ﮐﻤﮏ ﺣﺎﮐﻢ ﮔﯿﻼن  ﮐـﻪ  ﺑـﻪ  ﺗﺸـﯿﻊ  ﮔـﺮاﯾﺶ  داﺷـﺖ،  ﺑـﻪ ﺗﺪرﯾﺞ ه ﻋﺪ اي از ﺷﯿﻌﯿﺎن را د دورﺧﻮ ﻊ ﺟﻤ ﺪ ﮐﺮدﻧ.در ل ، 905  ﺳﺎ ق ه ﻫﻤﺮا ﺑﺎ ه ﻋﺪ اي از ﭘﯿ ان ﺮو د ﺧﻮ  ﻋـﺎزم زﯾ ﺎرﺗﮕـﺎه  ﺟـﺪش ﺷﯿﺦ ﺻﻔﯽ ﺷﺪ.ﮐﻢ ﺣﺎ ﺑ اردﯿﻞ ﮐﻪ از ا اﻓﺰﯾﺶ ﺷﯿﻌﯿﺎن ﺑﯿ ك ﻤﻨﺎ د ﺑﻮ را آﻧﻬﺎ از ﺮ ﺷﻬ ﺑﯿ ن ﺮو  ﮐـﺮد . اﺳـﻤﺎﻋﯿﻞ  ﻫﻤـﺮاه  ﺑـﺎ ﻣﺮ ﯾـ ﺶ ﺪاﻧ ﻣﺪﺗﯽ را در ﺮ ﺷﻬ ن ارﺟﻮا از ﻊ ﺗﻮاﺑ را آﺳﺘﺎ و ﺶ ﻃﺎﻟ ﺎﻣﺖ اﻗ د ﮐﺮ.در اﯾﻦ ن زﻣﺎ ﮐﻪ او ﺳﯿﺰده ﻪ ﺳﺎﻟ د ﺑﻮ ﺑﺎ  ﻣﺴـﺎﻋﺪت  ﻧـﻪ ﻗﺒﯿ ﻠـﻪ ي ﺗــﺮك ﺎر ، ﺗﺒــ ، اﺳــﺘﺎﺟﻠﻮ ﺷــﺎﻣﻠﻮ ﻪ ﺗﮑــ ﻮ، ﻟــ ﻮ، ، روﻣﻠــ ، وارﺳــﺎق،ذواﻟﻘﺪر ، اﻓﺸــﺎر ﻗﺎﺟــﺎر و ﻮﻓ ﺻــ ﯿﺎن ﺮه ﻗــ غ ﺑــﺎ در ن ﺗﺎﺑﺴــﺘﺎ ق (ﺗﺶ 906)،م1500 ﺳﺎل ار ش ﻗﺰﻟﺒﺎ را ﺳ ﺗﺎ ﯿﺲ و دﻋﻮي ل اﺳﺘﻘﻼ د ﮐﺮ.ﺑﺎ ﭘﺨﺶ ﺧﺒﺮ ﻗﯿم ﺎ ﻋ اﺳﻤﺎ ﯿﻞ ﻣﯿ ﺮ ﻣ ﯾ ن ،ﺮزا ﺪا ﺑﯿﺸﺘﺮي از ﺳﻮرﯾﻪ، دﯾﺎر ﺮ ﺑﮑ و س ﺳﻮا ﺑﻪ او ﭘﯿ ﺘﻨﺪ ﻮﺳ.او ﺑﺎ ر ﻋﺒﻮ از د ، رو ﮐﻮرا ﺑﺎ ﮏ ﮐﻤ ﺶ ارﺗ د ﺧﻮ خ ﻓﺮ ﯾ ر ﺴﺎ ه ﭘﺎدﺷﺎ ﺷﯿ ن ﺮوا را ﺑﻪ  ﻗﺼـﺎص ﺧﻮن ش ﭘﺪر ﺑﻪ ﻞ ﻗﺘ ﻧ رﺳﺎﺪ .ﻋ اﺳﻤﺎ ﯿﻞ ﻣﯿﺮزا ﺲ ﺳﭙ ﺑﻪ ﺖ ﺳﻤ ﺎ آذرﺑﯾ ن ﺠﺎ رﻓﺖ.ت ﮐﻤﺮا ﺎ آذرﺑﯾ ن ﺠﺎ ﺎوﻣﺖ ﻣﻘ د ﮐﺮ ﺎ اﻣ ﺎ درﻧﻬﯾﺖ در ﻣﺤﻠﯽ ﺑﻪ م ﻧﺎ ر ﺷﺮو در اﻟ ، ﺣﻮﯽ ﻧﺨﺠﻮان ﺖ ﺷﮑﺴ ﺘ ﺳﺨﯽ د ﺧﻮر و ﺑﻪ ﻧ ﻋﺜﻤﺎﯽ ه ﭘﻨﺎﻫﻨﺪ ﺷﺪ.ﺲ ﭘ از اﯾﻦ ﭘﯿ ز ﻋ ، ﺮوي اﺳﻤﺎ ﯿﻞ ﻣ ﯿـﺮزا ﻓﺎﺗﺤﺎﻧﻪ د وار ﺗﺒﺮﯾﺰ ﺷﺪ و ﺑﺎ م ﻧﺎ ﻔﺮ اﺑﻮاﻟﻤﻈ ه ﺷﺎ ﻋ اﺳﻤﺎ ﯿﻞ ﺎد اﻟﻬ ي اﻟﻮاﻟﯽ در ل  907 ﺳﺎ ﺗﺎﺟﮕﺬار ي ﮐﺮد. 

رواﺑﻂ  ﺷﺎه اﺳﻤﺎ ﻋﯿﻞ ﺑﺎ ﺧﻮاﻧﯿﻦ  ازﺑﮏ  ﻫﻤﺰﻣﺎن ﺑﺎ ﻗﯿﺎم ﺷﺎه اﺳﻤﺎﻋﯿﻞﺷ ، ﯿﮏ ن ﺧﺎ ﮐﻪ از  ﻧﻮادﮔﺎن  ﭼﻨﮕﯿﺰ  ﺑﻮد ﺑﺎ ﺷﮑﺴـﺖ  ﻇﻬﯿ ﺮاﻟـﺪﯾﻦ ﺑـﺎﺑﺮﺣـﺎﮐﻢ ، ﺳـﻤﺮﻗﻨﺪ ﺧـﻮد را ﭘﺎدﺷﺎه ﺗﺮﮐﺴﺘﺎن ﻧﺎﻣﯿﺪ و ﺑﺎﻓﺘﻮﺣﺎﺗﯽ ﮐﻪ در ﺷﺮ ق اﯾﺮان  داﺷﺖ ﺑﺎ دوﻟﺖ ﺻﻔﻮ ي ﻫﻤﺴﺎ ﯾﻪ  ﺷـﺪ .وي  ﮐـﻪ  ﺑـﺎ  ﺷـﯿﻌﯿﺎن  دﺷـﻤﻨﯽ  ﺑﻪ ، داﺷﺖ ﺧﺎﻃﺮ ﮐﯿﻨﻪ ﺗﻮزي ﺑﺎ ﺷﺎه  اﺳﻤﺎ ﻋﯿﻞ ه ﻫﻤﺮا ﺑﺎﺳﭙﺎ ﻫﯽ ﻋﻈﯿﻢ ﺑﻪ  ﮐﺮﻣﺎن ﺣﻤﻠﻪ  ﮐﺮ د.